ინსტიტუტის მისია

       სტუ-ს  კვების მრეწველობის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის

                  მისია საქართველოს აგროსამრეწველო კომპლექსში

ინსტიტუტი დაარსდა 1961 წელს,  როგორც საქართველოს კვების მრეწვე-ლობის დარგების მეცნიერული უზრუნველყოფის ცენტრი. ინსტიტუტი უშუალო დაქვემდებარებაში იმყოფებოდა ჯერ სსრ კავშირის კვების მრეწველობის სამინი-სტროს, შემდეგ სსრ კავშირის სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის დაქვემდებერებაში. ის სსრ კავშირში ასრულებდა სათაო სამეცნიერო – კვლევითი ორგანიზაციის  ფუნქციას ნატურალური  ეთეროვანი ზეთების ქიმიისა და ტექნოლო-გიების სფეროში, იმავდროულად  ემსახურებოდა   და დღესაც ემსახურება ინოვაცი-ური ტექნიკისა და ტექნოლოგიების შექმნის  საქმეს კვების მრეწველობის შემდეგ დარგებში:

1.ღვინის მრეწველობა

ინსტიტუტი ერთადერთი სამეცნიერო მორგანიზაციაა საქართველოში, სადაც არსე-ბობს მატერიალურ-ტექნიკური ბაზა და  ადამიანური რესურსები ღვინის მრეწველობის ინოვაციური ტექნიკისა და ტექნოლოგიების შექმნისათვის.  აქ ჩატა-რბული გამოკვლევების საფუძველზე პირველად დამუშავდა ქართული ტიპის ღვინოების წარმოების მეცნიერული საფუძვლები. ასევე პირველად იქნა გამო-კვლეული ჭაჭის არყის წარმოების მეცნიერული საფუძვლები, რომელთა გამოყენებით  შეიქმნა ახალი ტიპის ჭაჭის წარმოების ტექნოლოგია, რომელიც შეტანილ იქნა კანონში „ვაზისა და ღვინის შესახებ“, რამაც მნიშვნელოვნად გაზარდა ქართულ;ი ჭაჭის არყის ხარისხი და მისი კონკურენტუნარიანობა მსოფლიო ბაზარზე.

ინსტიტუტის მისია მდგომარეობს იმაში, რომ ხელი შეუწყოს აქ შექმნილი (იხ. დანართი) ინოვაციური ტექნოლოგიების სამრეწველო მასშტაბით დანერგვას,  ქვეყ-ნის საექსპორტო პოტენციალის გაზრდის მიზნით.

2.ეთერზეთების წარმოება

საქართველოში ფუნქციონირებდა 28 მეურნეობა-ქარხანა, სადაც იწარმოებოდა  100 %-ით საექსპორტო პროდუქცია ნატურალური ეთეროვანი ზეთების, ბიოაქტიური ექსტრაქტებისა  და ნატურალური საღებავების სახით.  90-იან წლებში დარგი მთლიანად განადგურდა.

ინსტიტუტი ერთად-ერთი სამეცნიერო ორგანიზაცია იყო და რჩება ნატუ-რალური ეთეროვანმი ზეთების წარმოების მეცნიერული უზრუნველყოფის საქმეში.    
            ინსტიტუტის  მისია მდგომარეობს იმაში, რომ წარმოებაში დაინერგოს აქ შემნილი ინოვაციური ტექნოლოგიები (იხ.დანართი), შექმნას წინამძღვრები ეთერზეთების დარგის აღორძინების მიზნით.

3. საკონსერვო მრეველობა

საქართვედლოში ფუნქციონირებდა 84 საკონსერვო ქარხანა. ამათგან დღეისათვის დარჩა მხოლოდ 4, რაც ერთ-ერთი ძირითადი მიზეზია საქართველოში  სოფლების  დაცლისა და ამასთან დაკავშირებული სოციალური  პრობლემების. ამდენად დღის წესრიგში დგას  საკონსერვო მრეწველობის აღორძინების საკითხი.

ინსტიტუტი ერთად-ერთი სამეცნიერო მორგანიზაციაა საქართველოში, სადაც არსებობს მატერიალურ-ტექნიკური ბაზა და  ადამიანური რტესურსები საკონსერვო მრეწველობის აღდგენისა და ინოვაციური განვითარებისათვის.  ჩატარებული გამოკვლევების საფუძველზე პირველად დამუშავდა მანდარინის ნაყოფების უნარ-ჩენო და კომპლექსური გადამუშავების ტექნოლოგია (იხ.დანართი), რომელიც მნიშვნელოვნად გაზრდის დარგის რენტაბელობას; ასევე პირველად შეიქმნა მსოფლიო ბაზარზე მოთხოვნილი ანტიოქსიდანტური სასმელების წარმოების ინოვა-ციური ტეექნოლოგიები, რომელთა სამრეწველო მასშტაბით დანერგვა მნიშვნე-ლოვნად შეუწყობს ხელს დარგის აღორძინებას.

ინსტიტუტის მისია სწორედ იმაში მდგომარეობს, რომ ხელი შეუწყოს სააკონსერვო მრეველობის დარგის აღდგენისა და ინოვაციური განვთარების საქმეს.

4.  კვებისა და გადამამუშავებელი მრეწველობის ნარჩენების უტილიზაცია, ნედლეულის კომპლექსური და უნარჩენო გადამუშავება

ინსტიტუტში დამუშავებული  ინოვაციური ტექნოლოგიები (იხ.დანართი)  საშუალებას იძლევა ავამოქმედოდ გამოუყენებელი რეზერვის მდგომარეობაში არსებული  მეორადი ნედლეულის რესურსები.

ინსტიტუტის მისია მდგომარეობს დარგის რენტაბელობის გაზრდაში, ნედ-ლეულის კომპლექსური და უნარჩენო ტექნოლოგიების შექმნისა და დანერგვის გზით.

5. ინსტიტუტის მიერ  შექმნილი ინოვაციური ტექნოლოგიების დანერგვის             
                 ორგანიზაციულ-სამართლებვრივი რეგულირების შესახებ

Mმსოფლიოს წამყვანი, ასევე პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში სოფლის მეურნეობის განვითარების გამოცდილების გაცნობამ მიგვიყვანა იმ დასკვნამდე, რომ საქართველოს მთავრობის მიერ სოფლის მეურნეობისა და გადამამუშავებელი მრეწველობის აღორძინებისათვის გამოყოფილი სახსრების ეფექტური გამოყენება შეუძლებელი იქნება აგროტექნოპარკების შექმნის გარეშე.

აგროტექნოპარკი – ესაა სასოფლო-სამეურნეო წარმოების, მეცნიერებისა და განათლების ინტეგრაციის ფორმა, შექმნილი სოფლის მეურნეობისა და გადამამუშავებელი მრეწველობის სფეროში არსებული ინოვაციების კომერციალიზაციის მიზნით.

სტუ-ს კვების მრეწველობის ს/კ ინსტიტუტიBერთადერთი სამეცნიერო ორგანიზაციაა საქართველოში, რომელიც ბოლო 70 წლის მანძილზე ემსახურებოდა და ემსახურება კვების მრეწველობის დარგების – ღვინის, საკონსერვო მრეწველობის, მცენარეული ზეთებისა და სხვა დარგების მეცნიერული უზრუნველყოფის საქმეს. გასულ წლებში ყოფილ სსრ კავშირში ინსტიტუტის ბაზაზე ფუნქციონირებდა საკავშირო მნიშვნელობის სამეცნიერო-საწარმოო გაერთიანება, რომელიც წარმოადგენდა დღევანდელი ტექნოპარკების წინამორბედ სტრუქტურას.

Bბოლო წლებში ინსტიტუტში შექმნილი ინოვაციური ტექნოლოგიების (იხ.დანართი) ქვეყნის მასშტაბით გავრცელება გაზრდის ქვეყანაში წარმოებული ალკოჰოლიანი და უალკოჰოლო კვების პროდუქტების ხარისხს და მნიშვნელოვნად მოხსნის ქვეყანაში არსებულ სოციალური დაძაბულობის პრობლემას, დადებითად აისახება ქვეყნის საექსპორტო პოტენციალზე. ინსტიტუტში შექმნილი ინოვაციური ტექნოლოგიების სამრეწველო მასშტაბით დანერგვა მოითხოვს ინსტიტუტის ბაზაზე აგროტექნოპარკის დაფუძნებას.

•  ტექნოპარკების შექმნის ერთიანი სცენარი არ არსებობს. ტექნოპარკები, როგორც წესი, იქმნება ქვეყანაში არსებული კონკრეტული პირობების გათვალისწინებით. საქართველოს აგრარულ სფეროში არსებული სამეცნიერო პოტენციალის ინტეგრირების, ინოვაციური ტექნოლოგიების შექმნისა და სამრეწველო მასშტაბით რეალიზაციის სტიმულირების მიზნით,საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის კვების მრეწველობის სამეცნიერო – კვლევითი  ინსტიტუტის ბაზაზე  უნდა დაფუძნდეს მეცნიერების, განათლებისა და წარმოების ინტეგრაციის სახელმწიფო – კერძო პარტნიორობის მსოფლიოში  აღიარებული ფორმა – აგროტექნოპარკი.ტექნოპარკის ფუნქციონირების

მოსალოდნელი შედეგები:

•  სოფლის მეურნეობისა და გადამამუშავებელი მრეწველობის სფეროში ინო-ვაციური ტექნოლოგიების ოპერატიული დანერგვა;

•  იმ Mმეცნიერ – მუშაკების, დოქტორანტების, სტუდენტებისა და კურსდამ-თავრებულთათვის ხელშემწყობი სასტარტო პირობების შექმნა, რომელთაც დაგე-გმილი აქვთ საკუთარი კომპანიების გახსნა და მაღალი ტექნოლოგიების სფეროში სამეწარმეო საქმიანობა;

•  უკვე არსებული მცირე და საშუალო საინოვაციო კომპანიებისათვის, ასევე აგროტექნოპარკთან თანამშრომლობის მსურველი კომპანიებისათვის  ხელშემწყობი გარემოს შექმნა.

•  აგროტექნოპარკის მუშაობა ისეთნაირად აიგება, რომ მეცნიერები და სტუ-დენტები ბიზნესით დასაქმნდნენ ისე, რომ არ შეწყვიტონ უნივერსიტეტში სასწავლო და სამეცნიერო საქმიანობა.

                6.  ინსტიტუტის სასწავლო პროცესში მონაწილეობა

ინსტიტუტი ერთად-ერთი სამეცნიერო ორგანიზაციაა საქართველოში, სადაც შიძლება მოეწყოსის თანამედროვე ფორმა – ტექნოპარკი, კვალიფიციური სპეცია-ლისტების მომზადების მიზნით. საამისოდ არსებობს როგორც მატერიალურ-ტექნიკური ბაზა, ასევე სამეცნიერო და საინჟინრო კადრერბი.

1. ინსტიტუტს გაფორმებული აქვს მემორანდუმი უნივერსიტეტის  მანქანათმშენე-ბლობის ფაკულტეტთან არსებულ სასურსათო ტექნოლოგიების დეპარტამენტთან, რომლის მიხედვით ამ დეპარტამენტის სტუდენტები  პრაქტიკულ და ლაბორატო-რიულ სამუშაოებს ასრულებენ ინსტიტუტში;

პრაქტიკულ და ლაბორატორიულ სამუშაოებს ასევე ასრულებენ ინსტიტუტში უნივერსიტეტის აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემის ინჟინერინგის ფაკულ-ტეტის სტუდენტები;

• ინსტიტუტის ყველა მეცნიერ-თანამშრომელი კითხულობს ლექციებს  უნივერსიტეტის სხვადასხვა ფაკულტეტებსა და დეპარტამენტებში;
• უმაღლესი განათლების სტუდენტებისათვის ინსტიტუტს ბოლო 10 წელიწადში გამოცემული აქვს  28 მონოგრაფია და სახელმძღვანელო;
• ინსტიტუტს დამუშავებული  და წარდგენილი აქვს დასამტკიცებლად  სამივე საფე-ხურის შემდეგი საგანმანათლებლო პროგრამები, რომელთა რეალიზაცია მოხდება ინსტიტუტში:

ა) ბაკალავრიატის საგანმანათლებლო პროგრამა  – „სამადუღრე წარმოების ტექნო-ლოგიები და მეღვინეობა“;

ბ) მაგისტრატურის საგანმანათლებლო პროგრამა – „სასმელების მეცნიერება და ტექნო-ლოგიები“;

გ) დოქტორანტურის საგანმანათლებლო პროგრამა – „ყურძნის ღვინისა და ალკოჰოლიანი სასმელების მეცნიერება და ინოვაციური ტექნოლოგიები“.

                                                                        დანართი

ინფორმაცია

ინსტიტუტში ბოლო 10 წელიწადში დამუშავებული ინოვაციური

ტექნოლოგიების შესახებ

1. ღვინის მრეწველობა

1. დაუჟანგავი ღვინოების წარმოება. საქართველოს კულტურული მეღვინეობის სამშობლოდ აღიარებამ მნიშვნელოვნად გაზარდა მეღვინეობის წამყვან ქვეყნებში დაინტერესება ქართული ტიპის ღვინოების მიმართ. სამწუხაროდ, როგორც  ბოლო წლე-ბის გამოხმაურებების გაცნობამ გვიჩვენა, არსებული (კახური) ტექნოლოგიით თეთრი ყურძნის გადამუშავება არაპერსპექტიულია, რადგანაც,  უცხოელი ექსპერტების  დასკვნის შესაბამისად, ამ ტექნოლოგიით მიიღება ნაკლებად საინტერესო  დაჟანგული, ე.წ. „ბრტყელი“ ღვინოები, რომლებიც ვერ  წარმოაჩენენ ყურძნის ჯიშო-ბრივ თავისებურებებს. ამასთან დაკავშირებით აუცილებლად მიგვაჩნია ქართული ტიპის დაუჟანგავი ღვინოების წარმოების ტექნოლოგიებზე გადასვლა, რომელიც ცნობილი და აღიარებული იყო მსოფლიოში ჩვენი წ.ა. მე-10 საუკუნეში.

             დაუჟანგავი თეთრი ღვინოები განეკუთვნება სუფრის უმაღლესი  კატეგორიის ძვირად ღირებულ  ღვინოებს. მიზანშეწონილია საქართველოში ფართოდ დაინერგოს საქართველოს კვების მრეწველობის ს/კ ინსტიტუტის მიერ მოდიფიცირებული კოლხური დაუჟანგავი თეთრი ღვინოების წარმოების ტექნოლოგია, რომელსაც მსოფლიო მეღვიეობის პრაქტიკაში ანალოგი არ გააჩნია. ტექნოლოგია რეალიზდება როგორც ქვევრში, ასევე მიწისზედა სადუღარ ჭურჭელში.

         1.2. ჩვენ მიერ ჩატარებული გამოკვლევების შედეგად, პირველად მსოფლიო  მეღვინეობის პრაქტიკაში  შემოთავაზებულ იქნა  წითელი და თეთრი ყურძნების გადამუშავების მეთოდი, რომელიც ითვლისწინებს მადუღარი არედან წიპწის სრულ მოშორებას და დურდოს დადუღებას ანაერობულ (თეთრი ყურძნის დურდო) და აერობულ (წითელი ყურძნის დურდო) პირობებში,  როგორც მიწაში ჩაფლულ, ასევე მიწისზედა ქვევრებში.

           მოსალოდნელი შემოსავალი: ამ ახალი ტიპის   ქართული ღვინოების (თეთრი და წითელის) სარეალიზაციო ფასი საშუალოდ შეადგენს 10-12 აშშ დოლარს. თუ ახალი ტექნოლოგიებით გადავამუშავებთ  რეალურად არსებულ 300 ათას ტონა ყურძნის ნახევარს მაინც,  მხოლოდ მეღვი-ნეობის დარგის შემოსავალი მიაღწევს 1,2  მლრდ აშშ დოლარს.

        1.3. ქართული ტიპის ახალგაზრდა ღვინოების წარმოება. კვების მრეწველობის ს/კ ინსტიტუტში დამუშავებულია ახალგაზრდა ღვინოების წარმოების პრინციპულად ახალი ტექნოლოგია, რომელიც, უცხოური ანალოგებისაგან განსხვავებით, შესაძლებლობას იძლევა მიღებულ იქმნას როგორც თეთრი, ასევე წითელი მაღალხარისხოვანი ახალგაზრდა ღვინოები.  ტექნოლოგიის დანერგვა მნიშვნელოვნად გააფართოებს ქართული ღვინოების ასორტიმენტს, გაზრდის მათ ცნობადობას მსოფლიო ბაზარზე.

       1.4.  თეთრი და წითელი ღვინოების წარმოება მიწისზედა ქვევრებში. უცხოეთის მრავალ ქვეყანაში  ბოლო წლების გამოკვლევებით დადგინდა, რომ  ქართული საღვინე ჭურჭლის – ქვევრის ფორმა წარმოადგენს ე.წ. „ოქროს კვეთს“,  და სწორედ  ქვევრის ეს ფორმა განაპირობებს მასში დაყენებული ღვინის ხარისხს და არა იმ თიხის  ქიმიური შედგენილობა, რომლისგანაც მზადდება ქვევრი. მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში წარმატებით იყენებენ  სხვადასხვა მასალე-ბისაგან დამზადებულ მიწისზედა ქვევრებს  ლუდისა და ცქრიალა ღვინოების,  სხვადასხვა ტიპის წყნარი ღვინოების დაყენებისას. მეღვინეობის დარგის საექსპორტო პოტენციალის გაზრდის მიზნით, აუცილებლად მიგვაჩნია ფართოდ გაიშალოს სამეცნიერო –კვლევითი სამუშაოები მიწისზედა ქვევრებში ქართული  ღვინოების წარმოების მეცნიერული საფუძვლების გამოკვლევის მიზნით. მიღებული შედეგების საფუძველზე უნდა დამუშავდეს მიწისზედა ქართულ ქვევრებში სხვადასხვა ტიპის ქართული ღვინოების წარმოების რაციონალური ტექნოლოგიები.

მიწისზედა ქვევრები

           1.5. თეთრი და წითელი  ჯიშის  ყურძნების  უნარჩენო  გადამუშავების  ტექნოლოგიები. საქართველოში ყურძნის გადამუშავებისას საშუალოდ გროვდება 60-70ათასი ტონა ყურძნის მეორადი ნედლეული, რომელიც, ძირითადად, არ გამოიყენება, იყრება და აბინძურებს გარემოს. კვების მრეწველობის  ს/კ ინსტიტუტში დამუშავებულია თეთრი და წთელი ჯიშის ყურძნების უნარჩენო გადამუშავების ტექნოლოგიები, რომელთა სამრეწველო მასშტაბით დანერგვა გაზრდის ყურძნის გადამუშავების რენტაბელობას, მნიშვნელოვნად გააუმჯობესებს ღვინის ხარისხს.

           

        1.6. ყურძნის ფენოლების წარმოება მეორადი ნედლეულიდან დარგის შესაბამისი გადაიარაღების შემდეგ ყურძნის გადამუშავების მყარი ნარჩენები შეიძლება გამოვიყენოთ ყურძნის ფენოლების მისაღებად. ყოველი 100 ათასი ტონა ყურძნის გადამუშავების ნარჩენებიდან უცხოეთის მეღვინეობის ქვეყნებში მიიღება 700 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების საექსპორტო პროდუქცია.

მოსალოდნელი შემოსავალი: საქართველოში  გადამუშავებული ყურძნის მოცულობამ მიაღწია 300 ათას ტონას. შესაბამისად, პერსპექტივაში შეიძლება ვაწარმნოოთ 2,1 მლრდ აშშ დოლარის ღირებულების საექსპორტო პროდუქცია.

        1.7. ალკოჰოლიანი  სასმელების წარმოება. ინსტიტუტის ინიციატივით „ვაზისა და ღვინის შესახებ“ საქართველოს კანონში შეტანილი ჭაჭის არყის წარმოების პრინციპულად ახალი ტექნოლოგია საშუალებას იძლევა ვაწარმოოთ კონიაკთან შედარებით გაცილებით უფრო მაღალი ხარისხის ყურძნისეული წარმოშობის ალკოჰოლიანი სასმელი – ჭაჭა. უნდა მოვახდინოთ ჭაჭის არყის ასორტიმენტის მნიშვნელოვანი გაფართოება, როგორც ეს მოხდა იტალიაში ჭაჭის არყის – გრაპას შემთხვევაში. დღეს გრაპა იყიდება ხუთივე კონტინენტზე და ქვეყნის ბიუჯეტში შემოაქვს მნიშვნელოვანი შემოსავალი. ხაზი უნდა გაესვას იმასაც, რომ გრაპას წარმოების მეცნიერული უზრუნველყოფისათვის იტალიაში ფუნქციონირებს საამისოდ სპეციალურად შექმნილი გრაპას 5 სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტი. საქართველოში იგივე ფუნქცია შეიძლება დაეკისროს საქარ-თველოს კვების მრეწველობის ს/კ ინსტიტუტს.

        მოსალოდნელი  შემოსავალი: გასულ წლებში საქართველო აწარმოებდა 22 მლნ ბოთლ ქართულ კონიაკს. ანუ, ამ მაჩვენებელზე ორიენტირებით, შესაძლებელია ვაწარმნოოთ 200-250 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების პროდუქცია.

            –  მსოფლიოში სულ უფრო პოპულარული ხდება თეთრი ვისკი, რომელიც წარმოადგენს ახლადგამოხდილ დისტილატს და არ მოითხოვს მუხის კასრებში დაძველებას. კვების მრეწ-ველობის ს/კ კვლევითი ინსტიტუტის  მიერ დაპატენტებული სიმინდისა და ხორბლის თეთრი ვისკის წარმოების ტექნოლოგია საშუალებას იძლევა მნიშვნელოვნად გაფართოვდეს ალკო-ჰოლიანი სასმელების ასორტიმენტი როგორც ადგი-ლობრივი, ასევე იმპორტირებული ნედლე-დულის გამოყენებით, გაიზარდოს ქვეყნის საექსპორტო პოტენციალი.

 მოსალოდნელი  შემოსავალი:    50 მლნ დოლარი.

                                                  2. საკონსერვო მრეწველობა

2.1. თხევადი მანდარინის  წარმოება. ცნობილია, რომ მანდარინის ნაყოფების დამზადებისას არასტანდარტული ნაყოფების რაოდენობა შეადგენს 40-50%-ს. დღეისათვის აღნიშნული ნაყო-ფების ნაწილი გამოიყენება არაპერსპექტიული  მანდარინის კონცენ-ტრირებული წვენის მისა-ღებად. პროდუქციის გამოსავალი მინიმალურია, რის გამო ნედლეულის 80% არ გამოიყენება, იყრება და აბინძურებს გარემოს.

          კვების მრეწველობის ს/კ ინსტიტუტში დამუშავდა და სამრეწველო მასშტაბით გამოიცადა მანდარინის ნაყოფებიდან „თხევადი მანდარინის“ მიღების რაციონალური ტექნოლოგია, რომელიც ითვალისწინებს ნედლეულის უნარჩენო გამოყენებას. თხევადი მანდარინი გამოიცადა პურის ქარხნებში როგორც ნატურალური დანამატი, რომელიც მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პურისა და პურპროდუქტების სამკურნალო-პროფი-ლაქტიკურ თვისებებს და გამორიცხავს იმპორტირებული ხელოვნური პურის გამაუმ-ჯობესებლის გამოყენების აუცილებლობას.

                1 კგ „თხევადი მანდარინი“-ს ღირებულება საშუალოდ შეადგენს 70 თეთრს. ის   
შეიძლება    დაემატოს პურსა და პურპროდუქტებს 10 – დან 20-%-მდე რაოდენობით. „თხევადი მან-დარინის“, როგორც ნატურალური საკვები დანამატის, გამოყენება მნიშვნელოვნად შეამცირებს პურის თვითღირებულებას.

                 შემოთავაზებული ახალი ტექნოლოგია საშუალებას იძლევა სრულად ავითვისოთ გამოუყე-ნებელი რეზერვის მდგომარეობაში არსებული მანდარინის არასტანდარტული ნაყოფების არსე-ბული რესურსები (დაახლოებით  40 ათასი ტონა).

                მოსალოდნელი შემოსავალი:  30-35 მლნ  ლარი.

           2.2. მანდარინის კომპლექსური გადამუშავების ტექნოლოგია. დარგის შესაბამისი გადაიარაღების შემდეგ მანდარინის არასტანდარტული ნაყოფების გამოყენებით შეიძლება ვაწარმოოთ  2 პროდუქტი: 900 კგ/ტ მანდარინის პასტა (1 კგ-ს ღირებულება 10 აშშ დოლარი) და 100 კგ/ტ მანდარინის ჰიდროლატი (1 კგ-ს ღირებულება შეადგენს 40 აშშ დოლარს) ანუ, 1 ტ მანდარინის  ნაყოფის გადამუშავებით მიიღება 13 000 დოლარის ღირებულების საექსპორტო პროდუქცია. სულ საქართველოში ყოველწლიურად საშუალოდ გროვდება 40 ათასი ტონა მანდარინის არასტანდარტული ნაყოფი.

               მოსალოდნელი შემოსავალი: 520 მლნ აშშ დოლარი.

          2.3. ქართული საწებლების წარმოება. კვების მრეწველობის ს/კ ინსტიტუტში ჩატარებული გამოკვლევებით დადგინდა, რომ საქართველო ერთად-ერთი ქვეყანაა მსოფლიოში, სადაც გამოყვანილ იქნა ტყემლის სამრეწველო ჯიშები და მათი ნაყოფი გამოიყენება საწებლების დასამზადებლად. უცხოეთში (ბულგარეთი, რუსეთი, იტალია, საფრანგეთი) ჩატარებული დეგუს-ტაციებით დადგინდა, რომ ქართულ საწებელს – „ტყემალს“ გააჩნია დიდი პერსპექტივები  საექს-პორტო პროდუქციის სახით.

         პირველად იქნა დამუშავებული ეთერზეთოვან ნატურალურ არომატიზატორებზე  დამზა-დებული ქართული საწებლების წარმოების ინოვაციური ტექნოლოგია, რომელიც საშუალებას იძლევა მნიშვნელოვნად გაფართოვდეს წარმოებული პროდუქციის ასორტიმენტი, გაიზარდოს მათი კონკურენტუნარიანობა მსოფლიო ბაზარზე.

                        მოსალოდნელი  შემოსავალი : 20  მლნ აშშ დოლარი.

                 2.4. ფუნქციური დანიშნულების ხილ – კენკროვანთა  წვენების წარმოება.

            კვების მრეწველობის ს/კ ინსტიტუტში მსოფლიო პრაქტიკაში პირველად დამუშავდა ხილ-კენკროვანთა ნაყოფების ფუნქციური დანიშნულების (ანტიოქსიდანტური) წვენების მიღების ტექნოლოგია ნატურალური ეთეროვანი ზეთების გამოყენებით. ტექ-ნოლოგია ითვალისწინებს ეკოლოგიურად სუფთა სასმელების მიღებას. ახალი ასორტიმენტის ფუნქციური დანიშნულების სასმელები შეიძლება ვაწარმოოთ როგორც ადგილობრივი ნედლეულის, ასევე იმპორტირებული წვენების კონცენტრატების გამოყენებით, რაც მნიშვნელოვნად გაზრდის ადგილობრივი მოხმა-რებისა და განსაკუთრებით საექსპორტო პროდუქციის მოცულობას.

ფუნქციური სასმელები

3. შაქრის წარმოება

ინსტიტუტის მიერ დაპატენტებულია შაქრის სორგოდან თხევადი შაქრის წარმოების ტექნოლოგია. შაქრის სორგო გვალვაგამძლე მცენარეა, ის შეიძლება გავაშენოთ გარე კახეთში არსებულ დამლაშებულ და ბიცობ ნიადაგებზე. სორგო ახდენს ამ ნიადაგების განმარილიანებას. თუ მხედველობაში მივიღებთ იმას, რომ ასეთი გამოუყენებელი მიწის ფართობები საშუალოდ შეადგენს 200 ათას ჰექტარს, აქ შეიძლება ვაწარმოოთ 50 ათასი ტონა სამამულო შაქარი.

შაქრის სორგოს პლანტაცია

                              4. ეთეროვანი ზეთების წარმოება

        ეთეროვანი ზეთები წარმოადგენენ ნატურალურ არომატიზატორებს და ფართოდ გამოიყენება ალკოჰოლიანი და უალკოჰოლო სასმელების, საკონდიტრო ნაწარმის და სხვა კვების პროდუქტების არომატიზაციისათვის. Mმსოფლიოში ეთეროვან ზეთებზე, როგორც ნატურალურ არომატიზატორებზე მოთხოვნილება ყოველწლიურად იზრდება, მაგრამ ეკოლოგიურად სუფთა ეთეროვანი ზეთების წარმოება ჩამორჩება მოთხოვნილებას.

              საქართველოში გასულ წლებში წარმატებით ფუნქციონირებდა ნატურალური ეთეროვანი ზეთების მწარმოებელი 28 მეურნეობა-ქარხანა – კონცერნი „საქეთერზეთი“. წარმოებული პროდუქციის 90% გადიოდა ექსპორტზე.

             დღევანდელ პირობებში, მსოფლიო ბაზრის მოთხოვნების გათვალისწინებით,  პერსპექტიულად  გვესახება – შემდეგი ეთეროვანი ზეთების წარმოება.

4.1.  ქინძის ეთეროვანი ზეთის წარმოება. ამ მიზნით შესაძლებელია კახეთში (ახმეტის რაიონი) კერძო ეხლახან აშენებული ქინძის ზეთის მწარმოებელი  და მარნეულის რაიონის ს. შულავერში არსებული   სიმძლავრეების გამოყენება.

         ქინძის ზეთი წარმოადგენს მსოფლიო ბაზარზე მოთხოვნად  პროდუქტს. ქინძის ნედლეულის გადამუშავებისას  დარჩნილი  მყარი ნარჩენები (გადამუშავებული ნედლეულის 99%) შეიცავს ცხიმზეთებს და ამდენად წარმოადგენს შესანიშნავ საკვებს მეცხოველეობისათვის. ზეთის გამო-ხდის ტექნოლოგიური პროცესის მიმდინარეობისას ასევე წარმოიქმნება თხევადი ნარჩენები – დისტილაციური წყლები, საიდანაც მიიღება ქინძის ჰიდროლატი, საწყისი ნედლეულის 30%-ის ოდენობით. 1 ლიტრი ქინძის ჰიდროლატის  ღირებულება შეადგენს 60 აშშ დოლარს.

               მოსალოდნელი  შემოსავალი : 25 მლნ, აშშ  დოლარი.

         4.2. ვარდის ეთეროვანი ზეთის წარმოება. ვარდის ეთეროვან ზეთზე მოთხოვნილება ყოველწლიურად იზრდება. 1 კგ ზეთის ღირებულება შეადგენს 10 ათას აშშ დოლარს.

         ვარდის ზეთის ძირითადი მწარმოებელია ბულგარეთი, სადაც 1 ტონა ვარდის ფოთოლიდან მიიღება მხოლოდ 200 გრამი ზეთი. საქართველოს კვების მრეწველობის ს/კ ინსტიტუტში დამუშავებულ იქნა ანაერობულ პირობებში ვარდის ფოთლის ფერმენ-ტაციის მეთოდი. ამ ახალი ტექნოლოგიით  ვარდის ნედლეულიდან ზეთის გამოსავალმა შეადგინა 800 გრამი, ანუ გაიზარდა 4 ჯერ. ტექნოლოგიამ ფართო სამრეწველო გამოცდა გაიარა ყოფილი სსრ კავშირის საწარმოებში. ქართული ტექნოლოგიით მიღებული ვარდის ზეთი გამოიცადა საფრანგეთსა და ავსტრიაში. დადგინდა, რომ ის გაცილებით უფრო მაღალი ხარისხისაა ბულგარულ ზეთთან შედარებით. ვარდის ზეთის წარმოებასთან ერთად საქართველოში ასევე პერსპექტიულია ლავანდის, დაფნისა და სხვა ეთეროვანი ზეთების წარმოება.

            მოსალოდნელი  შემოსავალი : 15-20  მლნ აშშ დოლარი.

• ბალახოვანი ეთერზეთოვანი ნედლეულის გადამუSავების

ახალი ტექნოლოგია

        ახალი ტექნოლოგიის შედარება  უცხოურთან.კვების მრეწველობის ს/კ ინსტიტუტში

     დამუშავებული ახალი ტექნოლოგიის უპირატესობა არსებულთან შედარებით  მდგომარეობს იმაში, რომ მისი გამოყენების შედეგად მიიღება ეკოლოგიურად სუფთა ეთეროვანი ზეთები, მკვეთრად  

  მცირდება (50-60%-ით) 1კგ ეთეროვანი ზეთის გამოხდისათვის საჭირო ორთქლის ხარჯი, 50-60%-ით იზრდება გამოსახდელი აპარატების წარმადობა, რადგანაც შესაბამისად მცირდება გამოსახდელი ნედლეულის მასა.

       აღსანიშნავია ისიც, რომ ყოველი 1 ტონა ნედლეულის გადამუშავებისას ეთეროვან ზეთთან ერთად (1-5 კგ) ახალი ტექნოლოგიით დამატებით მიიღება 500-600 კგ ბიოაქტიური ნივთიერებებით გამდიდრებული ნატურალური წვენი, რომლის 1 კგ-ის ღირებულება საშუალოდ შეადგენს 1 ლარს, ე.ი. თანამდევი პროდუქტის სახით მიიღება 500-600 ლარის ღირებულების ნატურალური წვენები, რაც მნიშვნელოვნად ზრდის ეთეროვანი ზეთის წარმოების რენტაბელობას.

ეთერზეთოვანი ნედლეულის კომპლექსური გადამუშავების ტექნოლოგია

• მცენარეული  ზეთების  წარმოება

              არსებული ნედლეულიდან   (რეალურად არსებობს მზესუმზირისა და ყურძნის წიპწის ნედლეულის რესურსები) პერსპექტივაში საქართველოში შეიძლება ვაწარმოოთ 11,2 ათასი ტონა ზეთი (მცენარეულ ზეთებზე არსებული წლიური მოთხოვნილება შეადგენს 80 ათას ტონას). როგორც ადგილობრივი, ასევე იმპორტირებული ნედლი ზეთების (მზესუმზირის, სოიოს, რაფსის)  და ადგილობრივი ნედლეულის – ზაფრანას გამოყენებით  შეიძლება ვაწარმოოთ საექსპორტო პროდუქცია – კაროტინით გამდიდრებული ზეთები, რომლებიც გამოიყენება როგორც ნატურა-ლური საღებავი და ასევე სამკურნალო-პროფილაქტიკური დანიშნულების პროდუქტი –  საკვები ზეთი.